Jak brzmieć jak rodowity mówca (Filtr Krashena)
Prawda jest taka, że każdy może nauczyć się języka obcego, nawet z płynnością zbliżoną do rodzimej.
Jako trener językowy, który spędził wiele lat wśród różnych odmian uczących się języków, znam wiele osób, które potrafią mówić na bardzo zaawansowanym poziomie. Jest to nawet stosunkowo powszechne.
Co jest jednak rzadkością, to znaleźć uczniów, którzy są tak dobrzy, że brzmieć jak rodzimy użytkownik języka. Ludzie, którzy mają akcenty nie do odróżnienia od tych, które można usłyszeć w filmach i programach telewizyjnych w języku docelowym.
Dlaczego tak jest? Dlaczego akcent zbliżony do rodzimego jest tak rzadką umiejętnością, nawet wśród najlepszych na świecie uczących się języków obcych?
Istnieje wiele konkurujących ze sobą opinii; jednakże jedna z najciekawszych pochodzi od dr Stephena Krashena. Dr Krashen jest lingwistą i pedagogiem znanym entuzjastom języków obcych ze swojej słynnej Hipotezy Wejścia.
W przeciwieństwie do innych, dr Krashen uważa, że nie ma prawdziwej bariery, która uniemożliwiałaby uzyskanie akcentu podobnego do rodzimego. Zamiast tego, wskazuje on na kilka czynników, które mogą pomóc lub przeszkodzić w tym, jak naturalnie wyrażasz się w języku docelowym.
Dzisiaj chciałbym przedstawić te czynniki, abyś Ty, drogi czytelniku, mógł nauczyć się brzmieć jak native speaker.
1. Znajdź swoje miejsce
Kiedy zacząłem uczyć się angielskiego, mój akcent był okropny. Często czytałem słowa dokładnie tak, jak były pisane, więc nie było niczym niezwykłym usłyszeć mnie wymówić "wystarczy" jako "e-nowg".
Jako Włoch nie byłem w tym względzie niczym niezwykłym. Na moich lekcjach angielskiego w szkole, tak właśnie wszyscy wymawiali różne rzeczy. Wszyscy byliśmy Włochami, więc wymawialiśmy angielski, francuski, (lub jakikolwiek inny język, dla tej sprawy) all'italiana. Nie było innej opcji.
...albo tak mi się wydawało.
W miarę jak uczyłem się coraz więcej o języku angielskim, zacząłem poszukiwać rodzimych materiałów. Będąc Europejczykiem, miałem dostęp do wielu brytyjskich filmów i programów telewizyjnych, ale szybko odkryłem, że amerykańskie media bardziej przypadły mi do gustu.
W wolnym czasie pochłaniałem każdy amerykański film i program telewizyjny, jaki tylko wpadł mi w ręce. Rozwinąłem tak wielką sympatię do amerykańskiej kultury, że wkrótce podświadomie zdecydowałem, że kiedy mówię po angielsku, to chcę być brzmieć jak Amerykanin.
Byłem w pełni sił. Więc ćwiczyłem przed lustrem, naśladowałem innych i otrzymywałem informacje zwrotne od mojej korepetytorki, Susan. Z dnia na dzień mój angielski brzmiał mniej włosko, a bardziej amerykańsko.
Podczas gdy ja byłem zadowolony z tej zmiany, moi koledzy w szkole nie byli. Nagle okazało się, że nie brzmię tak jak oni; nie brzmię jak Włoch. Dla niektórych moja słyszalna amerykańskość była odrzuceniem tego, co znaczyło być Włochem.
W książce Stephena Krashena Domysły na temat akcentu w drugim językuStephen Krashen wyjaśnia, dlaczego akcenty moje i moich włoskich kolegów z klasy mogły się tak bardzo różnić.
"Moje przypuszczenie jest takie, że akcent jest przyswajany szybko, ale nie jest używany, ponieważ nie czujemy się członkami grupy, która go używa; nie jesteśmy członkami klubu (Smith, 1988). Albo nie chcemy być jego członkami, albo nie zostaliśmy do niego zaproszeni".
W istocie, dr Krashen stwierdza, że jakość Twojego akcentu zależy od tego, jak bardzo czujesz się członkiem kultury docelowej. Im większa więź z kulturą docelową, tym lepszy jest twój akcent. I na odwrót.
2. Rozwijaj bliskie przyjaźnie z rodzimymi użytkownikami języka
Zaprzyjaźnianie się z rodzimymi użytkownikami języka może być bardzo korzystne przy rozwijaniu rodzimego akcentu. Wśród bardziej oczywistych zalet, te przyjaźnie pozwalają ci na:
- Eksponować się na duże ilości naturalnego języka
- Nauczyć się słów, slangu i wyrażeń, których nie nauczysz się w tekstach dla uczących się
- Naśladować i imitować rodzimych użytkowników języka w czasie rzeczywistym
Jest jednak jeszcze jedna korzyść, która jest nieco bardziej subtelna; taka, która może sprawić, że Twój akcent w jednej chwili się załamie.
Co to jest, pytasz?
Poziom komfortu.
My, istoty ludzkie, jesteśmy zwierzętami emocjonalnymi. Kiedy jesteśmy wokół ludzi, których nie znamy, napinamy się trochę. Ostrożnie dobieramy swoje działania i słowa, bo nie wiemy, czego się spodziewać.
Wśród przyjaciół sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Jesteśmy bardziej pewni siebie, bardziej elastyczni i znacznie mniej zależy nam na tym, aby zrobić z siebie głupców. Po prostu robimy to, co robimy, bez zbędnego zastanawiania się.
Krótko mówiąc, wzrost poziomu komfortu prowadzi do spadku samoświadomości.
I chociaż jest to prawdą we wszystkich dziedzinach życia, jest to szczególnie prawdziwe w przypadku osób uczących się języków obcych.
Dr Krashen sam odnotował doświadczenie, kiedy to Kato Lomb, jeden z największych poliglotów, jaki kiedykolwiek żył, padł ofiarą negatywnych skutków samoświadomości podczas spotkania z rodziną Krashenów.
"Lomb zauważyła, że czuje, iż jej akcent w języku angielskim był lepszy, gdy byliśmy sami. Wyjaśniła, że czuła się całkiem swobodnie w towarzystwie mojej żony i córki, ale fakt, że nie znała ich tak dobrze jak mnie, spowodował niewielką ilość samoświadomości i zaszkodził jej występowi".
Tak więc, jeśli chcesz mieć najlepszy możliwy akcent, musisz znaleźć rodzimych użytkowników języka, z którymi czujesz się komfortowo, i rozmawiać z nimi. Będziesz także chciał zaprzyjaźnić się z rodzimymi użytkownikami, których nie znasz dobrze, aby twój rodzimy akcent mógł zabłysnąć.
3. Przyjmij "rolę" rodzimego użytkownika języka
W swoim eseju Dr Krashen zauważa, że języki ludzkie pełnią dwie podstawowe funkcje:
-
1
Wspierają komunikację, a więc przekazywanie idei od osoby do osoby -
2
Aby przypisać osoby posługujące się każdym językiem do określonej grupy społecznej lub kulturowej.
Widzieliśmy przykład punktu drugiego w pierwszej części: kiedy przyjąłem amerykański akcent, moi włoscy rodacy poczuli się nieco zakłopotani tą zmianą, tak jakby byli mniej zdolni do identyfikowania się ze mną.
Ten sam punkt ma również pewne dodatkowe implikacje. Jeśli akcent może wpływać na to, jak dobrze ktoś jest odbierany przez pewną grupę, to inne czynniki niewerbalne również muszą odgrywać rolę.
Język to przecież nie tylko słowa i dźwięki. Istnieją inne elementy, które mogą pomóc Ci znaleźć większą akceptację w grupie, czuć się bardziej komfortowo i w końcu mówić w bardziej naturalny sposób.
Moja rodzima kultura włoska jest tego doskonałym przykładem. Nasza kultura jest prawdopodobnie najbardziej znana z używania jednej... no, dwóch rzeczy - naszych rąk!
Włosi używają gestów rąk, aby przekazać wszelkie pomysły i emocje. Czasami łączymy te gesty ze słowami, innym razem wystarczy sam sygnał.
Włosi naturalnie oczekują tych gestów, kiedy komunikują się z innymi. Jeśli i Ty potrafisz ich używać, nawet jako osoba nie będąca rodzimym użytkownikiem języka, my Włosi poczujemy się o wiele bliżej i bardziej komfortowo w Twoim towarzystwie, a Ty prawdopodobnie poczujesz się tak samo w rezultacie.
Gesty rąk nie są jedynym przykładem tego typu języka, zwanego parajęzykiem . Cechy parajęzykowe obejmują również takie rzeczy jak ton głosu, postawa, kontakt wzrokowy i wiele innych.
Jako uczący się języka, każda z tych cech jest umiejętnością, którą możesz rozwijać. Zalecam, abyś to robił oglądając filmy i próbując wcielić się w "rolę" jednego z bohaterów mówiących w danym języku.
Jeśli możesz, rób to przed lustrem. Kopiuj kwestie mówcy, naśladuj jego mimikę, głośność, intonację i sposób, w jaki przekazuje określone emocje.
Z czasem i praktyką, wchłoniesz te cechy do swojej własnej "persony" w języku docelowym, a twoje umiejętności komunikacyjne poszybują w górę.
4. Ćwicz mówienie w swoim ojczystym języku z obcym akcentem
Czy kiedykolwiek próbowałeś naśladować akcent kogoś, kto jest obcy dla Twojego kraju?
Choć może nie chcemy się do tego przyznać, większość z nas zrobiła to przynajmniej raz. Jest to coś, co często robią dzieci, szczególnie zanim zostaną nauczone, że może to być obraźliwe.
Według dr Krashen, chociaż większość ludzi potrafi dobrze naśladować pewne obce akcenty, większość nie stosuje tego samego poziomu naśladowania akcentu, kiedy faktycznie mówi w obcym języku.
"Potrafimy naśladować obcy akcent w naszym pierwszym języku. Oczywiście, nie robimy tego w zwykłej rozmowie. Byłoby to, naszym zdaniem, odebrane jako niegrzeczne. [...] Nasza zdolność, a jednak niechęć do ponownego użycia akcentów i dialektów pokazuje, że nie wykonujemy naszej kompetencji w pełni i że istnieją potężne siły afektywne, które nas powstrzymują."
Z mojego doświadczenia wynika, że mimo iż jest to problem pozornie uniwersalny, istnieje sposób na jego obejście - praktyka!
Konkretnie, spędzaj czas na naśladowaniu native speakera twojego języka docelowego, który próbuje mówić w twoim własnym języku. Oczywiście nie rób tego przed nimi. Zamiast tego rób to w zaciszu własnego domu lub kiedy jesteś sam.
Jak naśladować więcej i więcej, zaczniesz wybierać na dokładny sposób obcy akcent czuje się inaczej w porównaniu do własnego. Jeśli tak się dzieje w twoim przypadku, to świetny znak! Oznacza to, że uwewnętrzniasz mechanikę akcentu, a nie tylko dźwięki.
Kiedy już poczujesz się pewnie stosując obcy akcent w swoim języku, przełącz się na język docelowy, ale postaraj się przenieść fizyczne odczucie tego akcentu z pierwszego kroku.
Możesz być zaskoczony, gdy okaże się, że Twój akcent uległ znacznej poprawie. I nie wierz mi na słowo; przetestuj to na (przyjaznym) native speakerze!
5. Wprowadź się w dobry nastrój przed wystąpieniem
Jeśli kiedykolwiek byłeś w barze lub klubie w sobotnią noc, jestem pewien, że widziałeś je wypełnione dziesiątkami ludzi, każdy z piwem lub koktajlem w ręku.
Po co ten cały alkohol? Cóż, ty i ja wiemy, że te napoje nie służą tylko do nawodnienia; są one również po to, aby pomóc ludziom się trochę rozluźnić!
Alkohol jest depresantem -spowalnia funkcjonowanie układu nerwowego. W praktyce oznacza to, że kiedy pijesz, jesteś mniej podatny na niepokój niż w innym przypadku. Dlatego właśnie alkohol jest podstawą imprez, ponieważ zmniejsza naszą niechęć do poruszania się w niekomfortowych sytuacjach społecznych.
Dr Krashen w swoim eseju omawia, jak jedną z takich niekomfortowych sytuacji społecznych może być mówienie w obcym języku. Badania przeprowadzone we wczesnych latach 70-tych wykazały, że jakość akcentu obcokrajowca polepsza się po spożyciu alkoholu, do bardzo ścisłego limitu (dokładnie 1,5 uncji Bourbona).
Przy mniejszej ilości alkoholu mówca hamował swój akcent. Jeśli więcej, stawał się niechlujny.
Jaki jest z tego wniosek?
Jeśli martwisz się o swój akcent, odrobina alkoholu może pomóc rozluźnić język. Nie należy jednak przesadzać. W rzeczywistości, całkowicie bardziej prozdrowotne zalecenie jest następujące:
Zanim zaangażujesz się w rozmowy w języku docelowym, wykonaj jakąś aktywność, która podniesie twój poziom dopaminy. Dopamina jest neuroprzekaźnikiem "dobrego samopoczucia", substancją chemiczną w mózgu, która odgrywa ogromną rolę we wszelkiego rodzaju pozytywnych stanach emocjonalnych.
Nasze mózgi uwalniają dopaminę, kiedy:
- Ćwiczymy
- Słuchamy muzyki
- Wystarczająco dużo śpimy
- Medytujemy
Jeśli zaplanujesz tego typu działania przed rozpoczęciem przemawiania, będziesz szczęśliwszy, bardziej pewny siebie i mniej niespokojny, podobnie jak po wypiciu alkoholu. Różnica polega jednak na tym, że wspomniane wyżej działania pobudzające wydzielanie dopaminy są dla Ciebie zdrowsze na dłuższą metę!
Już masz to, czego potrzeba, by brzmieć jak rodzimy użytkownik języka
Zanim przejdziemy dalej, chciałbym podzielić się najważniejszym przypuszczeniem Dr Krashen'a, do którego nawiązałem na początku tego artykułu:
"Precyzyjna wymowa w drugim języku, nawet u dorosłych, jest nabywana szybko i bardzo dobrze. Po prostu nie używamy naszych najlepszych akcentów, ponieważ czujemy się głupio."
Innymi słowy, dr Krashen mówi, że Twój sposób myślenia jest największą przeszkodą stojącą pomiędzy Tobą a rodzimym akcentem w języku, którego się uczysz.
Mam nadzieję, że dzięki dowodom przedstawionym powyżej, zobaczysz, że już masz wszystko czego potrzebujesz, aby mówić z doskonałym akcentem.
Musisz tylko objąć kulturę, znaleźć przyjaciół, zdobyć więcej praktyki i w końcu poczuć się tak komfortowo jak to tylko możliwe z językiem, a ten rodzimy akcent, którego szukasz, po prostu wypadnie prosto z twoich ust.
