Języki chronione
Języki chronione
Według kryteriów UNESCO ponad 1000 języków jest poważnie lub krytycznie zagrożonych wyginięciem. Globalizacja, zmiany gospodarcze i społeczne odgrywają główną rolę w procesie prowadzącym do wymierania języków, zarówno w regionach rozwiniętych gospodarczo (Australia, północno-zachodnie Stany Zjednoczone), jak i na obszarach tropikalnych i w Indiach.
Oto kilka przykładów, które przekonują, że odkrywanie językowych osobliwości jest częścią "ocalania od zapomnienia".
Język kornijski
Liczba użytkowników: 3500
Brytyjski język celtycki
link: liczby w języku kornijskim
W 1549 r. brytyjski parlament uchwalił Akt Jednolitości, aby zastąpić łacinę językiem angielskim w ceremoniach religijnych. W odpowiedzi mieszkańcy Kornwalii rozpoczęli bunt zwany Rebelią Modlitewnika. Spowodowało to wiele represji, w tym karę śmierci dla jej przywódców. Dolly Penterath, mieszkanka Mousehole, która zmarła w 1777 roku, jest uważana za ostatnią osobę, która urodziła się w języku kornwalijskim.
Teraźniejszość: W XX wieku podjęto wysiłki w celu ożywienia języka mówionego i pisanego kornwalijskiego. Według raportu z 2001 roku (The Cornish Language in Education in the UK), około 3000 osób jest w stanie prowadzić podstawową rozmowę w tym języku.
Język Rapanui
Liczba osób posługujących się tym językiem: około 5 000
Klasyfikacja: Wschodnia gałąź rodziny języków polinezyjskich
Link: Kolory w rapanui
W 1862 roku peruwiańscy piraci zaatakowali Wyspę Wielkanocną i wzięli do niewoli 1500 osób, czyli prawie całą populację Rapa Nui. Większość z nich zginęła, a pierwsi Europejczycy wkrótce osiedlili się na wyspie. Język Rapanui był pod silnym wpływem sąsiednich języków polinezyjskich (w tym tahitańskiego). W 1888 roku Chile zaanektowało wyspę.
Dzień dzisiejszy: Rdzenna ludność wyspy jest obecnie dwujęzyczna. Język hiszpański rozprzestrzenił się głównie dzięki chilijskiej administracji. Obecnie jednak podejmowanych jest wiele inicjatyw mających na celu rozpowszechnienie zanikającego języka Rapanui.
Język Ayapaneco
Liczba użytkowników: 2.
Klasyfikacja: Z rodziny Mije-Soke (mixe-zoque).
Związek: Dwóch ostatnich mówców ayapaneco
Jest to jeden z 68 rdzennych języków Meksyku. Jego zanik został powiązany z wprowadzeniem w Meksyku obowiązkowej edukacji w języku hiszpańskim. Wymieranie Ayapaneco jest również wynikiem urbanizacji i migracji.
Manuel Segovia, Isidro Velazquez i inni to obecnie dwaj ostatni biegle mówiący w języku Ayapaneco. Pracują oni wspólnie nad jego popularyzacją i rozpowszechnianiem. Daniel Susak z Wydziału Antropologii Uniwersytetu Indiana w Bloomington przewodzi pracom nad stworzeniem pierwszego słownika.
Możesz przeczytać artykuł o języku esperanto
